Krzesło tapicerowane typ 200-213 B
Królowie śmietnika
Model 200-213 B reprezentuje całą rodzinę konstrukcji prostych mebli siedziskowych, które obecnie bardzo licznie zalegają w piwnicach i na śmietnikach, niechciane i zapomniane. Warto jednak pamiętać, że i one są ogniwem ewolucji wzornictwa meblowego i nawet nad nimi warto się pochylić. Pisząc -„one”- mam na myśli wprowadzone do produkcji masowej wzory o powtarzalnej konstrukcji opartej na elementach graniastych połączonych pod kątami zbliżonymi do prostych, zwykle tapicerowane oraz z charakterystycznym 'ugięciem’ profilu wsporników zaplecka.
Model 200-213 produkowany był przez Swarzędzkie Fabryki Mebli. Mebel stanowił element zestawu „Swarzędz”, ale też eksportowej „Warty”. Nie posiadał zasadniczych różnic konstrukcyjnych. Drewno bejcowano.
Proweniencja.zip
Szybkie prześledzenie historii podobnych konstrukcji prowadzi do drugiej połowy lat ’60, kiedy to pierwsze modele zaczęły powoli przyjmować opisaną powyżej formę. Niewątpliwie do takich prekursorów należała część projektów Edmunda Homy, jak choćby krzesło pigmentowane czy projekt nr 134 (odpowiednio 1966 oraz 1967 rok). Oba były produktami o wysokiej klasie, wyprodukowanymi w stosunkowo niedużej ilości. Numer 134 stanowił element wyposażenia pokoi hotelowych warszawskiego „Forum” czy sali balowej pałacu Małachowskich w Nałęczowie.1
Kolejnym, bardzo eleganckim projektem był model GFM-105 projektu Juliusza Kędziorka, a więc wieloletniego współpracownika prof. Homy w Gościcińskiej Fabryce Mebli (GFM). Typ powstał w komórce projektowej fabryki i co nie jest w dziejach PRL-owskiej produkcji meblarskiej oczywiste był tam również produkowany. Eksportowano go na rynki Zachodnie.2 Prawdopodobnie między innymi do Holandii oraz Szwecji.
Niedługo później do masowej produkcji weszły jednak produkty łatwiejsze w wytwórstwie, jeszcze doskonalej znormalizowane czyli przystosowane do wielkonakładowej produkcji. Do takich „nowoczesnych”, ale prostych wzorów zaliczyć można wyroby Zakładów im. Wielkiego Proletariatu w Elblągu: krzesła typ 200-207, 200-207 Var (wersja ze szczebelkowym oparciem; w wersji pierwotnej zaplecek stanowiła wyprofilowana tapicerowana sklejka), 200-217, 200-184 czy model 200-229. W tym okresie proporcje krzeseł zaczęły zmieniać się tak, by oferować większe siedzisko oraz stabilniejsze podparcie. Okres świetności tego typu mebli kończył się stopniowo z początkiem lat ’80. 'Stylizacja” przyniosła do polskich fabryk krzesła o wysokich, często pionowych tapicerowanych oparciach.
Za projekt odpowiedzialny był znany przede wszystkim z niezwykle nowoczesnych, jak na polskie realia lat 60, projektów mebli tapicerowanych, wykorzystujących zachodnie technologie. Rzeźbiarz i plastyk, z uwagi na wydolność krajowego rynku meblowego i ekonomię produkcji nowych serii mebli, powrócił w latach ’70 do tworzenia wzorów mebli drewnianych.4
Krzesło jakie jest, każdy widzi
Widoczny na zdjęciach model 200-213 wykonany został z masywu bukowanego. Stolarkę wykańczano lakierem bezbarwnym. Tapicerka siedziska oraz oparcia spoczywa na profilowanej sklejce. Zaplecek zamontowano do ramy krzesła z boków na wkręty. Tapicerka widoczna na zdjęciach jest obiciem oryginalnym. Materiał stanowi tkaninę o grubej nici, jest 'mięsisty’ w dotyku.
1Przemysł Drzewny 8/1968, Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa, Wydawnictwa Czasopism Technicznych NOT
2Edmund Homa, E. Homa, W. Węgrzyn, ASP Gdańsk, Wydział Architektury i Wzornictwa, 2005, Gdańsk
3Przemysł Drzewny 1/1976, Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa, Wydawnictwa Czasopism Technicznych NOT
4Meble Furniture мебель, Zjednoczenie Przemysłu Meblarskiego, Poznań, Libelta 1, Wydawnictwo Handlu Zagranicznego
5Katalog Meble 1971 – 1972 Informator, Zjednoczenie Przemysłu Meblarskiego w Poznaniu, Warszawa, 1971
Kategoria: krzesła
Styl: modernizm
Rok produkcji: szacowany – 19705
Data projektu: szacowana – 1970
Materiały: sklejka, drewno bukowe lakierowane bezbarwnie, gąbka tapicerska moltoprenowa, tkanina o grubym splocie
Kraj: Polska (PRL)
Projektant: Aleksander Kuczma
Producent: Opolskie Fabryki Mebli w Opolu, Zakład Nr 2 w Kluczborku, od 1970 roku – Opolskie OPM oraz Zakłady Mebli Giętych w Radomsku (FAMEG)5
Wykończenie: lakier bezbarwny
Połączenia: wpustowe
Wymiary [cm]: wysokość – 78, wysokość siedziska – 42, szerokość – 42, głębokość – 44
Zdjęcia: Drewno i Tkanina
