Taboret (Tam Tam) z Zakładów Tworzyw Sztucznych „Krywałd-Erg” w Knurowie

Gumolit odszedł, a taboret trwa

Knurowskie Zakłady w latach 70 ubiegłego wieku miały silną i rosnącą pozycję, jako producent różnorodnego asortymentu wyrobów z tworzyw sztucznych. W poprzednim dziesięcioleciu dokonano zmiany głównego profilu manufaktury z producenta materiałów wybuchowych i chemii dla górnictwa na dostawcę przedmiotów maści wszelkiej dla szeregu branż (górnictwo nadal tam było). Jeśli Wasza babcia w latach 60 kupiła „gumoleum” czyli winileum, to przypuszczalnie pochodziło właśnie z Krywałdu. Główne obrabiane w tamtym okresie tworzywa to: PVC, LDPE oraz PP.¹

Taboret MADE IN POLAND, ale DESIGNED IN FRANCE

Nazwa „Krywałd-Erg” obowiązywała, jako oficjalna od 1971 roku, a więc ramy czasowe produkcji niewielkiego mebla przyjąć można zgrubnie na 1971 – 1989. Taborety produkowano przez formowanie ciśnieniowe trzech elementów i łączenie ich na wcisk, a tworzywo barwiono w masie. Najbardziej popularne kolory obejmowały: biel, czerwień, brąz, błękit i żółć (pokrywa siedziska jednak na ogół miała kontrastujący kolor; dodatkowa nota: taboret ze zdjęcia został wtórnie polakierowany). Na spodzie każdej pokrywy siedziskowej wytłaczano nazwę zakładu oraz napisy „MADE IN POLAND” i „Temp. max 80°C”. Jak można się domyślać knurowskie meble eksportowano, co potwierdza, poza tłoczeniem, Zarządzenie ministra handlu zagranicznego z 1987 roku.²

Tam Tam

Za sprawą komentarza Pana Wojtka Olecha pod instagramowym postem poświęconym taboretowi dowiedziałem się, że autorstwo wzoru należy jednoznacznie przypisywać Henremu Massonnetowi (1922-2005). Według Vitra Design Museum stołek zaprojektowano w 1968 roku. Oryginalny Tam Tam powstawał w szeregu kolorów, a nawet z pokrywą siedziska imitującą wyplot. W 2002 roku Stamp Edition wznowiło produkcję wzbogacając ofertę o nowe warianty. „Krywałd-Erg” odpowiedzialny był za produkcję innych „zachodnich” wzorów cieszących się dużym sukcesem za żelazną kurtyną. Poliamidowe fotele „290” z 1966 czy „291” z 1969 roku projektu Steena Ostergaarda dla CADO również znalazły się w ofercie polskiego zakładu. Czy produkt powstawał w Polsce na licencji? Tego nie wiem. Jako ciekawostkę natomiast przytoczę, że można znaleźć na rynku fotele „291” z wytłoczeniem CADO oraz etykietą „Krywałd-Erg”.

¹ Karty z historii polskiego przemysłu chemicznego, Eugeniusz Drozdowski, Zbigniew Gruszka, Ludomir Heger, Mikołaj Korzun, Warszawa, 1998
² Akt Zarządzenie ministra handlu zagranicznego z dnia 15 lipca 1987 r., Poz. 208

Kategoria: taborety
Styl: modernizm
Rok produkcji: przypuszczalnie 1971 – 1989
Data projektu: szacowana – 1971
Materiały: przypuszczalnie PVC
Kraj: PRL
Projektant:
Producent: Zakłady Tworzyw Sztucznych „Krywałd- Erg” w Knurowie
Wykończenie: barwiony w masie
Połączenia: wcisk
Wymiary [cm]: wysokość – 42, szerokość – 30,5, głębokość – 30,5
Zdjęcia: lata60-te.pl