Taboret na gazety i stolik proj. Mieczysław Puchała

Taboret na gazety proj. Mieczysław Puchała

Od Kowalskich po dziś

Z początkiem lat ’60 ubiegłego wieku rusza historia mebli systemowych w Polsce. Popularnie nazywane dziś „segmentami” zestawy płyt pozwalające na budowanie różnorodnych ścian półek, szafek, szaf i schowków miały na „rynku” podwójną misję. Producenci znajdowali oszczędność [a dosadniej oszczędności wymuszali działacze Wydziału Ekonomicznego Komitetu Centralnej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej], a klienci [czyli lud pracujący, przede wszystkim robotnicy] gospodarowali odrobinę przestrzeni w swoich niedużych mieszkaniach [meble „dwuplanowe” o których poniżej przewidywały pełną funkcjonalność w pomieszczeniach o powierzchni 12-18 metrów kwadratowych]. Hitami lat ’60 i ’70 były zestawy wyrosłe z założeń konkursu na wyposażenie meblowe do „typowych mieszkań pracowniczych”.¹ Organizowany przez Zjednoczenie Przemysłu Meblarskiego w Poznaniu konkurs wyłonił zwycięzcę – obecne już dzisiaj w szerokiej świadomości Polaków meble kasetonowe Kowalskich, jednak konsekwencją tego wydarzenie był cały „ruch” w meblarstwie przemysłowym. Na fali popularności podobnych zabudów, dziś tłumaczonej raczej funkcjonalnością, a nie prezencją, powstawały kolejne projekty i ich modyfikacje. Kasetony Bogusławy i Czesława Kowalskich w różnych wersjach [„Łask”, „Łódź” i inne], meble dwuplanowe Mieczysława Puchały, Warianty Mariana Plucińskiego [znane również jako „Wyszków” lub już po zmianach „Nowy Wyszków”], Bałtyk i inne.² Dodatkiem do każdego z nich były tak zwane meble uzupełniające, których funkcji nie dało się inkorporować do systemu zabudowy. Jednocześnie były to namiastki „starego” meblarstwa, do którego nawet projektanci „segmentów” odwoływali się z sentymentem.^1a

Taboret czyli mebel pierwszoplanowy

Tak zwane „meble dwuplanowe” [nazwa nawiązywała zarówno do budowy, jak i funkcji elementów zabudowy; do mebli pierwszoplanowych zaliczano stoły, tapczany, pulpity, a za nimi, jako plan wtórny lokowano przestrzeń do przechowywania w formie regałów] zaprojektowane przez magistra Mieczysława Puchałę w Instytucie Technologii Drewna w Warszawie również przewidywały wykorzystanie sprzętów wolnostojących.⁴ W Meblach współczesnych³ taboret z żyłkami widoczny na zdjęciach powyżej, z resztą jak gros mebli uzupełniających, łączył w sobie kilka funkcjonalności. Górna szuflada środkowej sekcji zabudowy „dwuplanowej” kryła toaletkę przy której pani domu siadała właśnie na nim. Pełnię dnia siedzisko spędzało w centralnej części pomieszczenia, gdzie do pary ze stołkiem numer dwa ustawiane było przy niedużym stole. Wreszcie kanciaste taborety mogły służyć, jako oś porządnej prywatki czyli stolik kawowy. Zestawione z barkiem w formie skrzyni oferowały miejsce na zakąski i napoje. W tej formie również najłatwiej wyobrazić sobie wykorzystanie dolnej, wyplecionej żyłką części, jako miejsca na czasopisma. Co warte podkreślenia każda z wymienionych funkcji wiązała się ze zmianą umiejscowienia mebla w pomieszczeniu. Właśnie dlatego jest to sprzęt lekki i o optymalnych dla ówczesnych warunków gabarytach.

Autorstwo

Taboret wraz z całym zestawem produkowany był przez Wrocławską Fabrykę Mebli. O ile Meble współczesne nie wyodrębniają go, jako projekt Puchały, o tyle katalog ZPM Meble do Małych Mieszkań podaje projektanta, jako autora całego kompletu. Wszystkie dostępne źródła wskazują na produkcję od 1964 roku.

¹Meble Kowalskich, Jacek Kowalski, Wydawnictwo Dębogóra, 2014

^1astr. 180; w relacji Bogusławy Kowalskiej o segmencie autorstwa swojego i męża: „To są klapki, które można skręcać i robić z nich, co się chce, a nie tradycyjne meble, te, które w tej chwili znowu są modne i które z resztą są naprawdę piękne. Jak miło siedzi się na krzesłach przy dużym stole ustawionym na środku pokoju – to scala całą rodzinę.”

²Książka o mieszkaniu, Jan Szymański, Instytut Wydawniczy CRZZ Warszawa, 1972

³Meble współczesne, Mieczysław Puchała, Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, Warszawa, 1964

⁴Katalog Meble do Małych Mieszkań, Zjednoczenie Przemysłu Meblarskiego, Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, Warszawa, 1964

Kategoria: taborety, stoliki

Styl: modernizm

Rok produkcji: 1964

Data projektu: szacowana – 1964

Materiały: drewno, sklejka liściasta, żyłka nylonowa, górny blat pokryty laminatem

Kraj: Polska [PRL]

Projektant: prawdopodobnie Mieczysław Puchała

Producent: Wrocławska Fabryka Mebli

Wykończenie: lakier