Krzesło typ 788 (typ A 788/56)

proj. Michael Thonet

Domyślna treść artykułu.

W każdym nowo utworzonym artykule pokaże się wpisany tutaj tekst. Wpisz więc tutaj domyślną treść nowego artykułu lub instrukcję dodawania nowego artykułu dla swojego klienta.

Popularny i klasyczny 1945-

Gdyby mówić o meblowych „klasykach” w kontekście liczb, a więc realnej popularności model typ 788, znany również, jako A 788/56, z pewnością należałby do czołówki peletonu okresu PRL. Gięte krzesła oraz fotele stanowiły absolutny hit pierwszej połowy XX wieku reaktywowany po II Wojnie Światowej, kiedy czas pozwolił na regenerację przebranżowionych wcześniej, zniszczonych i rozgrabionych fabryk. Zasadniczo jednak produkcja „gięta” była owocem tradycji przedwojennych, na ogół ukształtowanych przez historyczne względy ekonomiczno-geograficzne, z dostępem do surowca oraz siły roboczej na czele. W Polsce jednym z głównych ośrodków produkcji takich mebli było Radomsko, które w latach ’50 kontynuowało prym w tym typie dostaw. Mowa tu zarówno o Radomszczańskich Zakładach Przemysłu Drzewnego (przyszłym FAMEGu) oraz Zakładach Przemysłu Meblarskiego im. Gwardii Ludowej. Jakie jest jednak pochodzenie wzoru?

Popularny i klasyczny -1939

Krzesło numer 788 najprawdopodobniej zostało pierwotnie zaprojektowane przez samego Michaela Thoneta, według informacji podawanych przez Thonet Australia, pod koniec lat ’90 XIX wieku. 1 Podobna konstrukcja produkowana była również przez Jacoba i Josefa Kohnów – największych rywali Thoneta. Konkurujące rodzinne firmy zainicjowały działalność w 1849 roku, by po okresie silnego wzrostu, w latach ’20 XX wieku poddać się powolnej fuzji. 2 Zanim jednak firma J&J Kohn zniknęła z rynku w 1905 roku najmłodszy syn Jacoba, Johann, założył własną fabrykę w znajdującym się pod zaborem austriackim Radomiu. 3 Również tam produkowano model 788, w niemal identycznej wersji, jak widoczna powyżej.  Johann Kohn & Cie (również Johann Kohn & S-ka) poturbowane przez pożar, a potem kryzys gospodarczy lat ’30 gwałtownie zakończyło swoją historię w 1939 roku, na krótko przed wybuchem wojny. 4

Towar eksportowy PRL

W artykule O eksporcie mebli giętych z numeru 07/1957 typ 7885 zostaje wspomniany, jako jeden z głównych towarów eksportowych polskiego przemysłu meblarskiego. Według tekstu przeznaczony był na rynki: holenderski, egipski oraz tuniski (tunezyjski). W 1961 roku model zaliczany do „klasycznych mebli giętych” był licznie eksportowany do Związku Radzieckiego.

Odbiorca ten importujący meble typowo-gięte A 788 i A 186 reprezentuje rynek bardzo chłonny, co wynika z ogromnego tempa budownictwa mieszkaniowego w tym kraju przy mało rozwiniętym przemyśle mebli giętych. Jeden z największych kombinatów drzewnych w Majkopie produkuje w skali rocznej ok. 720 000 szt. krzeseł giętych w jednym typie (dane z 1959 roku).

Jednocześnie artykuł wskazuje, że Zakłady Mebli Giętych w Radomsku wprowadzają nowe typy mebli giętych zmniejszając wpływ „starych” wzorów na wyniki sprzedażowe. Nie mniej w kolejnym artykule z Przemysłu drzewnego 6/1969 Współpraca gospodarcza Polski z ZSRR w zakresie eksportu mebli przeczytać można o eksporcie modelu 788 na poziomie 350 000 sztuk rocznie (na 470 000 sztuk całkowitej sprzedaży za granice kraju!).

Poważną pozycję w eksporcie do Związku Radzieckiego stanowią krzesła gięte, których w ubiegłym roku wysłano 470 000 sztuk, wśród których największą ilość stanowią krzesła gięte twarde (350 000 szt.) typ 788, produkcji Zakładów Mebli Giętych w Radomsku, służące przede wszystkim do wyposażenia świetlic i stołówek. Pozostałą ilość stanowią krzesła tapicerowane produkowane przez fabryki mebli giętych w Jasienicy, Radomsku i Zwierzyńcu. Z uwagi na niezbyt korzystną opłacalność krzeseł typu 788, dąży się do zastąpienia ich innymi, bardziej opłacalnymi typami, a szczególnie tapicerowanymi.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że wszystkie meble bez wyjątku, będące przedmiotem eksportu do ZSRR, są dziełem polskich projektantów.6

Krzesło w wariancie /56 oraz 3/4 wycofano z produkcji w roku 1970.7 Prawdopodobnie taki stan utrzymywał się do końca lat 80.

Warianty

Wariant modelu, ze zmianami, jest wciąż produkowany przez FAMEG i Thoneta.

1 strona internetowa australijskiego Thoneta

2 Meble gięte: Thonet & Mundus – Kohn, Starych Mebli Czar, artykuł

3 fotopolska.eu, fotografia pożaru fabryki oraz komentarze do zdjęcia

4 Inflacja przedsiębiorstw w Radomiu, Trybuna: tygodnik radomski, 5 V 1939, nr 18, strona

5 Przemysł Drzewny 11/1961, Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa, Wydawnictwa Czasopism Technicznych NOT

6 Przemysł Drzewny 06/1969, Czasopismo Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa, Wydawnictwa Czasopism Technicznych NOT

7 Katalog Meble 1971 – 1972 Informator, Zjednoczenie Przemysłu Meblarskiego w Poznaniu, Warszawa, 1971

Kategoria: krzesła

Styl: modernizm, thonet

Rok produkcji: szacowany – 1952

Data projektu: szacowana – 1899

Materiały: gięte drewno bukowe, łączniki metalowe: wkręty oraz śruby

Kraj: Polska [PRL]

Projektant: Michael Thonet

Producent: Radomszczańskie Zakłady Przemysłu Drzewnego, Zakład Mebli Giętych FAMEG, Zakłady Przemysłu Meblarskiego im. Gwardii Ludowej

Wykończenie: politura, lakier

Połączenia: wkręty, śruby

Wymiary [cm]:

Zdjęcia: Blankownia Blanka Bobryk