Krzesło typ 200-190

20.06.2019
aktualizacja 12.05.2023

200 – 190 = strzał w 10

Krzesło typ 200-190 posiada obecnie status jednego z najbardziej ikonicznych projektów mebli siedziskowych ubiegłego wieku. Model powstał prawdopodobnie jeszcze w pierwszej połowie lat ’60. Autorstwo często przypisywane jest Rajmundowi Hałasowi, jednak nie dotarłem do źródeł potwierdzających takie doniesienia.

Jeśli mebel istotnie zaprojektowano w latach 60, to należy zakładać, że wzór był silnie inspirowany meblarstwem skandynawskim, nie będąc też pierwszym tego typu w Polsce. Zachęcam do przyjrzenia się sylwetkom krzeseł CH-30 czy CH-33 Hansa Wegnera dla Carla Hansena & Son z lat 50 czy polskiemu modelowi „do pracy i posiłku” Ireny Żmudzińskiej z 1958 – 1959 roku.¹ Nie ulega wątpliwości, że projekt był też protoplastą wzorów powielanych w innych zakładach. Łudząco podobne krzesło powstawało w Goleniowskiej Fabryce Mebli, jako typ 1382. Formę oferowano w przynajmniej dwóch wariantach wykończenia (przypuszczalnie dotyczyło tapicerowania). Być może, podobnie jak miało to miejsce w przypadku części mebli spod ołówka Edmunda Homy czy Juliusza Kędziorka (również projektujących „skandynawsko”), 200-190 przeznaczony był na eksport, co tłumaczyłoby jego „światowy” sznyt.

Produkcja

Krzesło produkowano w Głuchołazach, paczkowskim zakładzie nr 5 Opolskich Fabryk Mebli, a wcześniej w Paczkowskich Fabrykach Mebli. Manufaktury wytwarzały wersję tapicerowaną oraz stolarską (nietapicerowaną).

Bukowy mebel tapicerowano formatką szczecinowo – lateksową lub pianką moltoprenową. Pierwszą wersję wykańczano matowo, natomiast wariant Var oferowano również w połysku. Siedzisko obciągano tkaniną tapicerską bez szycia lub wykańczano z lamówką i bodnem. Najstarsza znaleziona przeze mnie wzmianka o modelu pochodzi z 1966 roku. Wzór wytwarzano co najmniej przez 10 lat.²

Krzesło stanowiło element kombinowanego zestawu stołowego Violetta, zestawu segmentowego KH-13 oraz zestawu Jawor. ³

Obecnie 200-190 powielane jest przez markę 366 Concept. Mebel został przystosowany do wymiarów przeciętnego współczesnego użytkownika. Zmianie uległy też główne surowce zastosowane do produkcji. Zamiast buczyny – jesion, wysokosprężysta pianka w miejsce moltoprenu.

¹Nowe modele IWP, S.T., Biuletyn Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, Przemysł Drzewny, nr 1 styczeń, Warszawa, 1959
²Katalog Mebli Zjednoczenia Przemysłu Meblarskiego, 1966
³Katalog Meble 1971 – 1972 Informator, Zjednoczenie Przemysłu Meblarskiego w Poznaniu, Warszawa, 1971

Kategoria: krzesła
Styl: modernizm
Rok produkcji: szacowany – 1966
Data projektu: szacowana – 1966
Materiały: tarcica bukowa, siedzisko i oparcie z giętej sklejki liściastej, pianka moltoprenowa lub formatka szczecinowo – lateksowa
Kraj: Polska [PRL]
Projektant: Rajmund Teofil Hałas (?)
Producent: Olsztyńskie Fabryki Mebli, Paczkowskie Fabryki Mebli, Głuchołaskie Fabryki Mebli, Goleniowska Fabryka Mebli
Wykończenie: lakier matowy lub w połysku
Połączenia: czopowe, wkręty
Wymiary [cm]: wysokość – 76, głębokość – 43,5, szerokość – 40,5
Zdjęcia: Galerie Parallele