Krzesło tapicerowane Aga-B, krzesło typ 200-125 oraz wariant Var, krzesło typ A-200-125 oraz typ A-200-213, krzesło Halinka, krzesło typ 0/200-125 Nowa Ruda, krzesło Aga oraz wariant „B”, krzesło typ 200-125 Kłodzko, proj. Józef Chierowski

28.01.2023

Popularna Aga

Jeden z najpopularniejszych projektów meblowych wśród miłośników szeroko pojętego „vintage” w Polsce. Za przyczyny takiego stanu rzeczy należy uznać wyjątkową „ustawność”, wygodną tapicerkę, dość lekką linię, nieskomplikowane wykończenie stolarskie i tapicerskie oraz niewątpliwie ogromny nakład. „Aga” trafiła przy tym zarówno do największych zakładów w Polsce (Radomsko), jak i niewielkich manufaktur regionalnych (np. Oleśno Śląskie). Typ 200-125 montowano zarówno w znanym z produkcji eksportowej Zwierzyńcu, jak i doświadczonej w wielkoskalowych krajowych projektach fabryce w Świebodzicach, gdzie Józef Chierowski zaprojektował inny wzorniczy hit – fotel typ 366.

To w końcu Aga, Halinka czy Ruda?!

Przeglądając katalogi meblowe oraz aukcje internetowe doszukałem się aż 9 lokalizacji odpowiedzialnych za produkcję typu 200-125. Nie mam przy tym wątpliwości, że takich warsztatów, szczególnie terenowych oraz spółdzielczych, mogło być znacznie więcej. Kronikarska rzetelność zmusza w tym miejscu do podkreślenia, że nie we wszystkich fabrykach to popularne krzesło nazywano takim oznaczeniem typowym czy nawet handlowym imieniem „Aga”. Wielość zakładów odpowiedzialnych za produkcję musiała w tamtym czasie doprowadzić do zastosowania rozbieżnych technologii i tworzyw, co wpływało na cechy produktu. Typ 200-125 produkowano z buczyny, jedynie etykieta fabryki w Kudowej Zdroju wzmiankuje o zastosowaniu tarcicy dębowej. Widoczne elementy drewniane bejcowano i lakierowano na połysk. Budowa nóg została nieco zmieniona w wersji „Kłodzko” oraz w wariancie z Korczyna. Najczęściej pojawiały się dwa rodzaje wykończeń tapicerskich – z wyraźnym podziałem na sekcję siedziskową oraz oparciową, bez ozdobnych guzików tapicerskich (Jasienica, Zwierzyniec, Korczyna) oraz w wariancie z dwoma guzikami, bodnem i lamówką (Radomsko, Kamienica, Oleśno Śląskie, Kudowa Zdrój, Chodzież). Najczęściej podawanym na etykietach znamionowych tworzywem wypełniającym były różne formatki z pianką lateksową (proszę zwrócić uwagę na sekcję Materiały i kwieciste słowotwórstwo znalezione na etykietach jak włosioguma!). W mniejszych zakładach rolę podtrzymującą dla wspomnianego wypełnienia odgrywała formatka płyty pilśniowej, nie zaś sprężyny faliste i / lub pasy parciane.
„II Wersja” krzesła produkcji FMG w Jasienicy, o stelażu „wykończonym” została w jednym z katalogów przedstawiona, jako typ A-200-213 (nie mylić z typem 200-213).
Krzesło Chierowskiego powstawało w fabryce w Świebodzicach również jako wariant dziecięcy o odpowiednio zmodyfikowanych proporcjach. Egzemplarz mebelka oglądać można w Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach.
Wzorowane na Adze meble powstawały w szczególności w zakładach przemysłu uzupełniającego. Za przykład posłużyć mogą modele typ 200-236, Kudowa III (link) czy dziecięcy Maciek (link).

Kategoria: krzesła
Styl: modernizm
Rok produkcji: 1976
Data projektu: szacowana – 1970 – 1975
Materiały: drewno bukowe lub dębowe, płyta pilśniowa, pasy parciane, sprężyny faliste, „guma ciągniona”, „guma piankowa”, „mikroguma” lub „guma mikroporowata” czyli pianka lateksowa, trawa morska, „włosioguma”, formatka szczecinowa, materiał pokryciowy z grupy „epingle”, śruby z łbem grzybkowym
Kraj: Polska (PRL)
Projektant: Józef Chierowski
Producent: Wielkopolskie Fabryki Mebli Zakład w Chodzieży (Aga), Dolnośląskie Fabryki Mebli w Świebodzicach, Fabryka Mebli Giętych w Jasienicy (typ A-200-125, typ A-200-125 Var oraz A-200-213), Kamienickie Fabryki Mebli w Kamienicy (typ 200-125), Fabryka Mebli Giętych w Zwierzyńcu (typ 200-125), Spółdzielnia Inwalidów ODRODZENIE w Oleśnie Śląskim (Halinka), Kłodzkie Zakłady Drzewne Przemysłu Terenowego, Zakład nr 3 w Kudowie Zdrój (typ 0/200-125 Nowa Ruda), Zakłady Drzewne – Spółdzielnia Pracy w Korczynie, Zakłady Mebli Giętych FAMEG w Radomsku (typ 200-125)
Wykończenie: naturalne lub bejca orzechowa, lakier nitrocelulozowy, chemolak, połysk
Połączenia: wpustowe, śruby
Wymiary [cm]: W76, S41, G53
Zdjęcia: rzeczy od-nowa, Monika Hornung