Fotel (typ) GFM-142 proj. Edmund Homa (1969)

21.05.2023

 

GFM-142 schyłkowy, ale jakościowy

Jeden ze schyłkowych przykładów wpływu skandynawskiego soft-modern na polskie wzornictwo meblowe okresu PRL. Pod koniec lat ’60 fotel z Gościcina o numerze kolejnym 142 nie wyróżniał się nowatorstwem sylwetki nie tylko wobec propozycji europejskich, ale również polskich. Na potwierdzenie przytoczę tu choćby komplet wypoczynkowy Grety Jalk dla France & Son Denmark, model Borneo Elle Kaera czy fotele Louisa Van Teeffelena dla Webe. Wśród modeli krajowych znajdą się typ 300-190, podobny, a powstały prawdopodobnie nieco później BW-20 czy równie światowy, co „142” fotel z kompletu Kolding. GFM-64 Edmunda Homy, który mógłbym w tym porównaniu przytoczyć na samym początku, pozwala na dostrzeżenie pewnej ewolucyjnej różnicy. Podczas, gdy elementy „64” tworzą bardziej dynamiczny układ, w GFM-142 panuje kąt prosty. Ta tendencja będzie w następnych latach się nasilać zarówno w krajowym meblarstwie mieszkaniowym1, jak i jednostkowym, elitarnym2. Dostrzegalne podobieństwa względem poprzedników nie zmieniają jednak ogólnego odbioru formy – dopracowanej w szczegółach, z finezyjnie kształtowanymi podłokietnikami (nie jednak tak frywolnymi, jak w GFM-87, który musiał powstać w okresie 1965 – 1967), precyzyjnie uszytymi poduszkami z bodnem i guzikami3, estetycznie wyeksponowanymi złączami mechanicznymi. Eksportowe przeznaczenie mebla po prostu rzuca się w oczy.

GFM-142 kanciasty, ale nagrodzony

Etykiety z tym samym typem można znaleźć również na podbiciach później (lata 70) produkowanego w GFM4 fotela. Mebel z łatwością poznać można po grubej warstwie wypełniającej, pikowanych guzikach i masywnych, kanciastych, tapicerowanych podłokietnikach. Ponad to drewniany szkielet montowany był z elementów graniakowych łączonych pod kątami prostymi. Ten szczegół potwierdzałby kierunek, w którym ewolucja foteli z Fabryki zdawała się podążać jeszcze w latach ’60.

Produkcję eksportową, przynajmniej do 1974 roku, potwierdza Zbigniew Klotzke5. W tym czasie wzór należał do projektów wyróżnionych „znakiem jakości”, podobnie jak GFM-112 i UX-4.

 

 

1 poprzez formy kompletów wypoczynkowych i osławione systemy zabudowy, jak meble kasetonowe Kowalskich
2 za przykład posłużyć mogą prace Andrzeja Nehringa czy Zenona Bączyka
3 egzemplarz ze zdjęć nie posiada oryginalnej formy tapicerki
4 i przypuszczalnie w Elblągu – wskazuje na to znaleziona w internecie szczątkowa etykieta
5 Książka 100-lecie Gościcińskiej Fabryki Mebli, Zbigniew Klotzke, 1999


Kategoria: fotele
Styl: modernizm
Rok produkcji: szacowany – 1969 – 1974
Data projektu: szacowana – 1969
Materiały: drewno bukowe, pianka poliuretanowa, tkanina obiciowa, tkanina podbiciowa, okucia metalowe
Kraj: Polska [PRL]
Projektant: Edmund Homa
Producent: Gościcińska Fabryka Mebli
Wykończenie: lakier
Połączenia: czopowe, wkręty, kołki
Wymiary [cm]: wysokość – 73, szerokość – 67, głębokość – 42
Zdjęcia: realizacja pracowni Antiko Kołobrzeg

5 1 vote
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments